Γιώργος Λεζές, ο Δάσκαλός μας....

Η απέναντι όχθη

του Βασίλη Καπετάνιου

Δευτέρα πρωί ποδηλατίζω στην οδό Τσώκρη. Με το δεξί χέρι αλλάζω ταχύτητα.

Αρχίζει η ανηφόρα και η μυϊκή ισχύς των παραλίγο πενηντάχρονων ποδιών μου χρειάζεται μηχανική ποδηλατική διευκόλυνση

. Δεν προλαβαίνω να κάνω μερικές ροδιές και από το πρώην «Αρτεμίσιο» το καφενείο του πατέρα μου, νυν «Κυπρίων γεύσεις», πετάγεται ένας αδύνατος κύριος, πιάνει το τιμόνι του ποδηλάτου και με σταματά.

Στα μάτια του διαβάζω το βλέμμα του παλιού συμμαθητή μου. Ο Τάσος. -Βασίλη, το Σάββατο έχουμε συνάντηση, οι συμμαθητές της έκτης στο τρίτο δημοτικό σχολείο. –

Εντάξει θα έρθω. Το Σάββατο το απόγευμα ξεκινάω να πάω στο τρίτο δημοτικό σχολείο.

Για κάποιο ασυνείδητο λόγο ενώ με βόλευε η άνοδος από την Καρατζά μπαίνω μέσα στα στενά της οδού Ηρακλέους βγαίνω στην Ασπίδος.

Στο ίδιο δημοτικό σχολείο πήγαν και τα παιδιά μου. Τον πρώτο χρόνο τα πήγαινα και τα περίμενα στην κεντρική πόρτα.

Μεγαλώνοντας αυτά μεγάλωνε και η απόσταση μου από την κεντρική είσοδο.

Στην συνέχεια τα συνόδευα και τα περίμενα στα σκαλοπάτια, μετά στο αριστερό εικονοστάσι στην οδό Καρατζά στο τέλος πήγαιναν μόνα τους , χάθηκε για μένα η ανηφόρα για το σχολείο. Σάββατο απόγευμα, πάω ξανά σχολείο!!!

Αλλά πήρα άλλο δρομολόγιο , τον παράπλευρο δρόμο της Ασπίδος , τα ανυπάκουα πόδια μου ακολούθησαν τα χνάρια της παιδικής μου ηλικίας, ο νους δεν διαμαρτυρήθηκε.

Ανηφορίζω και με ακολουθεί μια μνημονική σκιά

. Ένα πιτσιρικάς φορά κοντό μαύρο παντελόνι, μια πράσινη ριγωτή μπλούζα και την καφέ δερμάτινη τσάντα πιασμένη από το χερούλι της. Σεπτέμβρης του 1979 τελευταία χρονιά στο δημοτικό σχολείο. Φέτος ξέρει ότι θα αλλάξει και δάσκαλο, πέντε χρόνια του μάθαινε γράμματα η κυρία Ευαγγελία Δωρή

. Οι «τοπικές» φήμες λένε ότι θα τους αναλάβει ο κύριος Γιώργος Λεζές. Βγαίνω στην Καρατζά και σταματώ στα σκαλοπάτια που οδηγούν στο σχολείο.

Όχι δεν περιμένω τα παιδιά μου. Μια ανάσα θέλω να πάρω. Στις οθόνες του μυαλού μου, με την ασφάλεια των τριάντα έξι χρόνων πίσω ο μικρός μαθητής χαμογελά ειρωνικά.

Εκείνος ανέβαινε τρεχάτος τα σκαλοπάτια κρατώντας στο χέρι του την φορτωμένη του σχολική τσάντα. Αρχίζω να ανεβαίνω τα σκαλιά, σκουπίζω την ιδρωμένη υγρασία του άτριχου κεφαλιού μου πάνω στα λευκά μου γένια.

Φτάνω στην είσοδο του τρίτου δημοτικού. Στο προαύλιο του σχολείου μια παρέα ανδρών και γυναικών , ημικυκλικός μεικτός χορός αρχαίου θεάτρου γύροι από τον κορυφαίο της συνάντησής μας

. Ο κύριος Γιώργος Λεζές ο Δάσκαλός μας

Ο μικρός μαθητής κρυμμένος σε κάποια έλικα του δεξιού εγκεφαλικού ημισφαιρίου μου ρίχνει μια καλαμιά, αντανακλαστικά το χέρι μου πιάνει το χερούλι της φαντασιακής σχολικής τσάντας

. Πάω να χαιρετήσω τον Δάσκαλό μας. Εδώ και χρόνια τον συναντώ που και που στο δρόμο αλλά τώρα είναι στον πραγματικό του χώρο, στο σχολείο μας, στο σχολείο του,.

Ο χρόνος.στάθηκε πολύ.φιλικός μαζί του^ ολόιδιος όπως τότε Σεπτέμβρη του '79.

Ο πιτσιρικάς του μυαλού μου βγαίνει από τις γωνιές της μνήμης απλώνει το ενήλικο χέρι του και δίνει ένα φιλί στον Δάσκαλό του.

Κοιτάζω τις ελιές του προαυλίου . Το 1973 αυτός τις φύτεψε, ποικιλία καλαμών να παίρνουν μια φορά το χρόνο και ένα σακούλι ελιές οι δάσκαλοι από τον κήπο του σχολείου.

Ελιά το ιερό δέντρο της Αθηνάς, θεά της σοφίας, της γνώσης, της μάθησης.

Είναι σίγουρο ότι ο Δάσκαλός μας αν ζούσε στο αρχαίο Άργος θα ήταν από τους δικαιωματικά αγαπημένους και προστατευόμενους της θεά Αθηνάς, την υπηρέτησε με απόλυτη αφοσίωση δεκάδες χρόνια.

Ακόμα και τώρα όταν απλά περπατά μαζί με την συντρόφισσα της ζωής του την κυρία Παγώνα, μαθήματα ζωής παραδίδει, σε ελαφρά ανώριμους και σχεδόν μεσήλικες μαθητές του!

Στον δεύτερο όροφο, στην τελευταία δεξιά αίθουσα, η έκτη τάξη του 1979-1980.

Καθίσαμε στα θρανία μας!!! Στην αίθουσα ανακαλύπτω ότι την συνάντηση διοργάνωσε ο «Αμερικάνος» ο Κυριάκος, μετά την γλυκιά επίμονη διαδικτυακή γκρίνια της Τασούλας και την «τεχνική υποστήριξη» του Τάσου!

Δια βοής ο «Αμερικάνος» ανακηρύσσεται πρόεδρος και καλωσορίζει τον Δάσκαλο.

Ο μικρός ζαβολιάρης μέσα στο μυαλό μου με ένα απότομο άλμα από τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου μου έχει στήσει πανηγύρι με εικόνες αναλλοίωτες εδώ και τριάντα έξι χρόνια.

Το φιλμ της παιδικής μας ηλικίας είναι το πιο σημαντικό, γιατί πάνω σε αυτό γίνονται οι επόμενες καταγραφές.

Μέσα σε αυτή την αίθουσα μας έκανε προβολές με μηχανή των δεκαέξι χιλιοστών ο κύριος Γιώργος. Ο πιτσιρικάς εντός μου κλείνει με πονηριά το μάτι και μου ψιθυρίζει. -

Τώρα ελπίζω να κατάλαβες γιατί αγαπάς με τόσο πάθος τον κινηματογράφο και ας διάλεξες να μην πάρεις τα γοητευτικά φιλμικά μονοπάτια.

Στο μέτωπο νοιώθω την ίδια δροσερή αγωνία , όπως τότε Σεπτέμβρης του 1979 μέσα στην τάξη καθισμένοι όλοι μας περιμέναμε να μπει για πρώτη, για το πρώτο μάθημα ο Δάσκαλός μας

. Για πέντε χρόνια, μέχρι την Πέμπτη τάξη μας μάθαινε γράμματα η Ευαγγελία Δωρή, η θηλυκή, η συναισθηματική, η ασφαλής πενταετία της μάθησης των εκκολαπτόμενων ταξιδευτών.

Για πέντε χρόνια μας βοήθησε να υφάνουμε το κουκούλι της γνώσης.

Η μία πλευρά του νομίσματος για να βγούμε στην Αγορά της ζωής ήταν έτοιμη.

Χρειαζόμασταν και την άλλη πλευρά, την αρσενική μάθηση ( αυτό το αξιολογήσαμε αργότερα). Την ορμή και την τέχνη να κυλήσουμε το δώρο της γνώσης με προσοχή και στις ανηφόρες και στις κατηφόρες του χρόνου.

Σεπτέμβρης του '79 Δευτέρα πρωί και ο κύριος Γιώργος θα κάνει την είσοδο του στην τάξη μας, στην ίδια τάξη που είμαστε τώρα.

Απόλυτη ησυχία, αγωνιώδης αναμονή. Πρώτα άκουσα τα βήματα του. Γρήγορα δυνατά νευρώδη, όπως.και τώρα.-.ένας.ηχητικός άμεσος οιωνός,, ο Δάσκαλος έρχεται.

Μόλις περνά την είσοδο σηκωνόμαστε όρθιοι αλλά με τις παλάμες του μας χειρονομεί να καθίσουμε. Κάθεται μπροστά από την έδρα και αρχίζει να μας μιλά.

Η χαρακτηριστική δυνατή φωνή του γεμίζει την αίθουσα και τον επιβάλει χωρίς να μας τρομάζει. Αποφεύγει την υπερυψωμένη έδρα που θα τον επέβαλε εξουσιαστικά!

Όλοι οι εξουσιοφρενείς ένα βάθρο αναζητούν για να κοντύνουν τους άλλους, ο Δάσκαλος όμως το αρνείται.

Διαθέτει ακόμα και σήμερα έναν ιδιαίτερο ρυθμό στον προφορικό του λόγο, κρατά τα κόμματα, χειρίζεται επιδέξια τις παύσεις, χρωματίζει τις τελείες.

Τα διαπεραστικά του μάτια κυριολεκτικά σκανάρουν και τους τριάντα σχεδόν μαθητές της τάξης. Συνεχίζει να μιλά όταν είναι οπτικά σίγουρος ότι όλοι παρακολουθούν και όλοι καταλαβαίνουν, το ίδιο κάνει και σήμερα. Είμαστε λιγότεροι αλλά μάλλον πιο άτακτοι!

Ο μικρός μαθητής με πάει πίσω στον Σεπτέμβρη του '79. Ο Δάσκαλός μας όχι μόνο αρνείται την από υπερυψωμένη έδρα ομιλία αλλά αρχίζει να βαδίζει ανάμεσα στους διαδρόμους των τριών σειρών θρανίων. Τότε πρόσεξα ότι ήταν μικρόσωμος, αλλά καθώς περνούσε η ώρα και συνέχιζε την διδασκαλία του με ένα μαγικό τρόπο ψήλωνε και μεγάλωνε.

Αυτός ο βραχύσωμος άντρας έγινε ένας τεράστιος Δάσκαλος, της γνώσης ταξιδευτής.

Ένας παθιασμένος Οδυσσέας, ( άλλος ένας αγαπημένος της θεάς Αθηνάς), μας έδινε το μονοπάτι, τον τρόπο να ξεφύγουμε από την σπηλιά του ταξικού Κύκλωπα. Μας δίδαξε το θάρρος να διαπεράσουμε τον φράχτη του μονόφθαλμου ταξικού αποκλεισμού.

Τα παιδιά των λαϊκών γειτονιών ακόμα και στα πρώτα χρόνια της περίφημης μεταπολίτευσης ήταν αποκλεισμένα από το ταξίδι της μάθησης. Κάποιος έπρεπε να τους δώσει το χάρτη με τον θησαυρό της γνώσης και ας ήταν δική τους επιλογή το ταξίδι.

Μεθοδικά, έναν- έναν μας οδήγησε έξω από την σπηλιά του Κύκλωπα, αυτός εκεί μπροστά στην πόρτα της σπηλιάς, αδιαφορώντας για το βροντερό ροχαλητό του Κύκλωπα της εξουσίας , μας αποχαιρέτησε. Ήταν σίγουρος ότι είχαμε μάθει να μαθαίνουμε, μικροί θαρρετοί, σίγουροι ενθουσιώδεις ταξιδευτές κατηφορίζαμε να διαβούμε τα στενά της Πόλης.

Ο ίδιος κάθε Σεπτέμβρη επέστρεφε στην σκοτεινή σπηλιά, στην φωτεινή αποστολή του, να φτιάξει νέους ταξιδευτές, να παραδώσει νέους χάρτες.

Τριάντα έξι χρόνια μετά, διαχρονικά έφηβος μαζί με την σύζυγο του μας ακολούθησε στο γλέντι σε ουζερί στην Νέα Κίο.

Ο «Αμερικάνος» κέρασε ευμεγέθη πούρα του Αγίου Δομίνικου, σχεδόν κουβανέζικα!!!

Για πρώτη φορά καπνίζαμε μπροστά στον Δάσκαλο!!!! Ευτυχώς ο μαγαζάτορας είχε προνοήσει και μας έβαλε στο τελευταίο ακρινό τραπέζι.

Η παρέα μας τυλίχθηκε σε ένα σύννεφο καπνού και συνέχισε το ονειρικό ταξίδι στην χρονιά του 1979- 1980. Οι πρώτες πενιές από το μπουζούκι του Νίκου έφεραν τον Δάσκαλο στην κάτω πλευρά του τραπεζιού. Καλοφωνάρης παθιασμένος τραγουδιστής ο κύριος Γιώργος μας ξεπέρασε σε πάθος, ένταση, διάρκεια και γνώση των τραγουδιών.

Όταν χάναμε τα λόγια ή τον ρυθμό με εκείνα τα καθοδηγητικά χέρια όπως πριν τριάντα έξι χρόνια μας έδινε τον ρυθμό του τραγουδιού, μας ενθάρρυνε να περάσουμε στον επόμενο στίχο

. Με ένα Δάσκαλο σαν κι αυτόν ξέρουμε ότι: «άξιζε να υπάρξουμε για να συναντηθούμε»** και «λίγο ακόμα, να σηκωθούμε, λίγο ψηλότερα»***,με τα βέλη της γνώσης του Ελληνικού Λόγου μπορούμε ακόμα να αντισταθούμε στην καπιταλιστική λαίλαπα των μνημονίων της ισοπεδωτικής παγκοσμιοποίησης.

*Το άρθρο γράφτηκε μια μέρα μετά την συνάντηση, καπνίζοντας το πούρο του «Αμερικανού», του δια βοής πρόεδρου και ακούγοντας μουσικές του άλλου διαχρονικού έφηβου Βασίλη Παπακωνσταντίνου Σεπτέμβρη του 79 πρωτοάκουσα την φωνή του.... **Γ.Ρίτσος μελοποίηση Γ. Μαρκόπουλος ***Γ.Σεφέρης μελοποίηση Μ.Θεοδωράκης