Hλίθιοι ή κερδίζουν χρόνο;

Από των Κώστα Στούπα

Η εξέλιξη σε σχέση με το εισιτήριο των 25 ευρώ για την εισαγωγή για νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο αποτελεί την καλύτερη ακτινογραφία του ελληνικού πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού αδιεξόδου.

Αποτελεί την επιτομή του τρόπου διακυβέρνησης της χώρας εδώ και δεκαετίες ο οποίος μας οδήγησε στη χρεοκοπία.

Όπου σημασία δεν έχει να χαράσσεις στρατηγική και να λύνεις προβλήματα, αλλά να τα μπαλώνεις για να περάσουν μερικοί μήνες ή μερικά χρόνια και η «βόμβα» να σκάσει στα χέρια κάποιου επόμενου κορόιδου.

Οι πολιτικοί πολιτεύτηκαν με το δόγμα η «βόμβα» να σκάσει στα χέρια του επόμενου και οι πολίτες με το δόγμα η «βόμβα» του ασφαλιστικού και των χρεών να σκάσει στα χέρια των επόμενων γενεών. Δηλαδή, των παιδιών τους για τους παλαιότερους και ημών των ιδίων για μας...

Τα προβλεπόμενα έσοδα από  το εισιτήριο των 25 ευρώ στα νοσοκομεία ποικίλει από 40 εκατ. ετησίως μέχρι και 10 εκατ. μετά αλλεπάλληλες εξαιρέσεις αναξιοπαθούντων.

Μικρό έσοδο για την φασαρία που έγινε αλλά και το έλλειμμα αποτελεσματικής πολιτικής διαχείρισης με το οποίο χρέωσε την κυβέρνηση. Αν και μικρό ποσό, ήταν αποκαλυπτικό του μεγέθους της κρίσης ακυβερνησίας που διακρίνει την ελληνική κοινωνία.

Μια χρηματική  συμμετοχή των ασφαλισμένων στις δημόσιες υπηρεσίες δεν έχει πάντα  σκοπό τα έσοδα αλλά κυρίως την εμπέδωση της πεποίθησης πως τίποτα δεν είναι δωρεάν, άρα όλες οι πλευρές οφείλουν να αντιδρούν στις σπατάλες. Χρεοκοπήσαμε γιατί για δεκαετίες κυριάρχησε η νοοτροπία πως οι δωρεάν δημόσιες υπηρεσίες είναι τζάμπα... Αυτό είχε σαν συνέπεια κανένας να μην ενδιαφέρεται για τις σπατάλες και τη διαφθορά.

Ποτέ και τίποτε δεν είναι τζάμπα... Κάποιος πληρώνει πάντα.

Στην Ελλάδα καταναλώνουμε τις μεγαλύτερες ποσότητες φαρμάκων, άρα εκεί εκτός της διαπαιδαγώγησης και της παρακολούθησης της υπερσυνταγογράφησης, έχει νόημα μια συμμετοχή του ασφαλισμένου στο κόστος.

Δεν ξέρω πολλούς που επιθυμούν να εισέλθουν σε ένα δημόσιο νοσοκομείο για να περάσουν τη νύχτα τους εκεί, ιδίως αν δεν χρειάζεται εισαγωγή.

Ξέρω πολλούς που για μια υπόθεση, η οποία σε ιδιωτικά νοσοκομεία θα χρειαζόταν 2-3 μέρες εισαγωγής, στα δημόσια νοσοκομεία έμειναν  10-15 ημέρες. Το 25εύρω σε αυτή την περίπτωση καμιά συμβολή στην εξοικονόμηση δεν θα είχε.

Αυτό που με τρομάζει είναι η ελαφρότητα με την οποία η κυβέρνηση και η τρόικα υιοθέτησαν ένα μέτρο χωρίς να μελετήσουν τα οφέλη και τις επιπτώσεις του και  η ευκολία με την οποία η Βουλή το είχε ψηφίσει.

Ακόμη περισσότερο με τρομάζει η ευκολία με την οποία η κυβέρνηση βρίσκει το ισοδύναμο των 10-40 εκατ. από τα εισιτήρια στα δημόσια νοσοκομεία στην αύξηση της φορολογίας των τσιγάρων.

Πρόκειται περί ηλιθίων ή κερδίζουν χρόνο;

Ενας φόρος ακόμη στα τσιγάρα δεν σημαίνει απαραίτητα και αύξηση των εσόδων κατά 10-40 εκατ. ευρώ. Κατά την ταπεινή άποψη της κοινής λογικής και των απλών οικονομικών, ένας φόρος ακόμη στα τσιγάρα σημαίνει μείωση των εσόδων του δημοσίου κατά πολλαπλάσιο πόσο του προϋπολογιζόμενου.

Δεν είμαι καπνιστής και άρα θιγόμενος προσωπικά από το μέτρο. Συμφωνώ με την αυστηρή απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους κλειστούς χώρους. Θεωρώ αναφαίρετο ατομικό δικαίωμα του καθενός να καπνίζει ή να κάνει ό,τι άλλο θέλει αρκεί να μην ενοχλεί κανέναν άλλο. Επίσης, θα θεωρούσα λογικό οι καπνιστές να πληρώνουν υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές επειδή είναι πιθανότερο να επιβαρύνουν το δημόσιο σύστημα υγείας.

Η περίπτωση της υπερφορολόγησης των τσιγάρων όμως, εκτός από δείγμα της απουσίας σχεδίου και των σπασμωδικών κινήσεων της κυβέρνησης, αποτελεί ένα εκπληκτικό μάθημα του τρόπου που λειτουργεί η οικονομία και συμπεριφέρονται οι άνθρωποι.


Από ένα πακέτο τσιγάρα που στοιχίζει 3,8 ευρώ στη λιανική το κράτος εισπράττει περί τα 3,07 ευρώ. Τα υπόλοιπα τα μοιράζονται ο περιπτεράς, η καπνοβιομηχανία και ο αγρότης καπνοπαραγωγός.

Από το 2009 που χρεοκοπήσαμε οι κυβερνήσεις έχουν αυξήσει αρκετές φορές τους φόρους στα τσιγάρα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί αντίστοιχα η τελική λιανική τιμή τους.

Η αύξηση της τιμής των τσιγάρων λόγω φορολόγησης είχε σαν συνέπεια να αυξηθεί το λαθρεμπόριο από 1 δισ. τσιγάρα το 2009 στα 4,4 δισ. τσιγάρα το 2013. Μόνο μεταξύ 2012 και 2013 η αύξηση των λαθραίων καπνικών προϊόντων σχεδόν διπλασιάστηκε.

Η αύξηση των λαθραίων καπνικών προϊόντων συνέβαλε μεταξύ άλλων στο κλείσιμο 8.000 σημείων πώλησης λιανικής (ψιλικά-περίπτερα των οποίων το 50% του τζίρου έρχεται από τα καπνικά). Αν κάθε σημείο πώλησης απασχολεί 2-3 άτομα μιλάμε για 20-25.000 ανέργους.

20 με 25.000 άτομα αντιπροσωπεύουν το εργατικό δυναμικό που θα απασχολούσαν 15-20 βιομηχανικοί κολοσσοί σαν το Αλουμίνιο της Ελλάδας ή ακόμη περισσότερες σημαντικές επενδύσεις όπως αυτή των Κινέζων στο λιμάνι του Πειραιά...

Υπολογίζεται πως το κράτος χάνει από το λαθρεμπόριο τσιγάρων περί τα 650 εκατ. ευρώ το χρόνο.  Αν υπολογίσει κάποιος τις απώλειες εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία και την αύξηση του κόστους υγείας λόγω της υποβαθμισμένης ποιότητας των λαθραίων, το κόστος είναι μεγαλύτερο.

Στην Ελλάδα το μερίδιο των λαθραίων τσιγάρων το 2013 έφτασε το 25% και υπερτριπλασιάστηκε μετά το 2009 με τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των φόρων.

Στη Μεγάλη Βρετανία την περασμένη δεκαετία επιβάρυναν τα τσιγάρα με μεγάλους δασμούς και φόρους με αποτέλεσμα σήμερα η μέση τιμή ενός πακέτου να φτάσει τα 7 ευρώ. Αποτέλεσμα ήταν το  μερίδιο του λαθρεμπορίου να φτάσει στο 35% του συνόλου της αγοράς καπνικών.

Το συμπέρασμα είναι πως το ύψος του λαθρεμπορίου συμβαδίζει με την λιανική τιμή.

Με την νέα επιβάρυνση στα τσιγάρα προκειμένου να μπαλώσουν τα 40 εκατ. ευρώ θα καταφέρουν απώλειες πολύ μεγαλύτερες.

Επιπλέον,  θα στρέψει δραστηριότητες από το παράνομο  εμπόριο ναρκωτικών στα λαθρεμπόριο τσιγάρων που είναι πια, ο πλέον ανερχόμενος κλάδος.

Κατ’ αυτή την έννοια πριμοδοτούν τους εμπόρους ναρκωτικών να διευρύνουν τις δραστηριότητες και στα καπνικά προϊόντα.

Η περίπτωση των φόρων στα τσιγάρα, καταδεικνύει τον τρόπο που δουλεύει η οικονομία και συμπεριφέρονται οι άνθρωποι με οικονομικά κριτήρια. Φωτογραφίζει το αδιέξοδο της κυβερνητικής πολιτικής η οποία προσπαθεί να λύσει το δημοσιονομικό πρόβλημα με παράλογες αυξήσεις εσόδων επειδή δεν τολμά να μειώσει τις δαπάνες σε λογικά επίπεδα για τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας.

Τα μηνύματα που εισπράττω είναι πως σταδιακά και οι συνεπείς φορολογούμενοι παραιτούνται από την προσπάθεια να είναι συνεπείς.

Κατ΄ αυτήν την έννοια η κατάρρευση μοιάζει η μοναδική συνέπεια της πορείας που έχουμε πάρει...

ΚΟΥΡΔΙΣΤΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ